Scheiden met schulden: wie is er aansprakelijk?
Samenwonend, geregistreerd als partners of getrouwd?
U kunt pas onderzoeken hoe eventuele schulden bij een scheiding of verbroken relatie worden verdeeld, als u precies weet onder welke juridische voorwaarden u bent getrouwd, of geregistreerd als partner. U kunt getrouwd zijn in (beperkte) gemeenschap van goederen of onder huwelijkse voorwaarden.
Op deze pagina vindt u informatie over elk van deze vormen, met de gevolgen voor de verdeling eventuele schulden.
Getrouwd in gemeenschap van goederen
Als u getrouwd bent (of een geregistreerd partnerschap hebt) in gemeenschap van goederen heeft dat gevolgen voor uw aansprakelijkheid en schulden. Tot en met 2017 werden huwelijken automatisch in gemeenschap van goederen besloten, tenzij bruid en bruidegom zelf besloten huwelijkse voorwaarden vast te leggen.
Als u in gemeenschap van goederen getrouwd bent, worden bij een scheiding de schulden tussen u en uw ex-partner gelijk verdeeld. Zelfs eventuele schulden die één van beide partners had vóór u trouwde.
Bent u later dan 31 december 2017 getrouwd of als partners geregistreerd? Dan is dat niet in gemeenschap van goederen, maar in zogeheten ‘beperkte gemeenschap van goederen’.
Getrouwd in beperkte gemeenschap van goederen
Sinds 1 januari 2018 is de Wet aanpassing gemeenschap van goederen van kracht. Sindsdien worden nieuwe huwelijken echtparen automatisch gesloten onder beperkte gemeenschap van goederen.
Deze wetswijziging heeft gevolgen voor de verdeling van bezittingen en schulden bij een scheiding, als u getrouwd of partners bent met beperkte gemeenschap van goederen:
- Schulden die u of uw ex-partner had vóór u trouwde blijft een persoonlijke schuld en wordt bij een scheiding niet verdeeld.
- Schulden die de partners vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap samen hadden, worden gelijk onder hen verdeeld.
- Schulden die u tijdens het huwelijk of partnerschap aangingen worden gelijk onder u en uw partner verdeeld.
Getrouwd onder huwelijkse voorwaarden
U kunt ook getrouwd zijn onder huwelijkse voorwaarden of geregistreerd als partners onder partnerschapsvoorwaarden. Trouwen onder huwelijkse voorwaarden wil zeggen dat u destijds afspraken heeft gemaakt over de verdeling van bezitting en schulden bij een scheiding. Heeft u geen afspraken gemaakt? Dan bent u getrouwd of als partners geregistreerd onder (beperkte) gemeenschap van goederen.
In de huwelijkse voorwaarden bepaalt u van al uw bezittingen en schulden of dit valt onder:
- Uw eigen bezit;
- Bezit van uw partner;
- Gezamenlijk bezit.
De bezittingen of schulden waar u geen afspraken over heeft gemaakt of die u met uw ex-partner aan bent gegaan tijdens uw huwelijk zijn uw gezamenlijk bezit en worden dus fiftyfifty verdeeld.
Samenwonen met een samenlevingscontract
Was u niet getrouwd of als partner geregistreerd, maar woonde u wel samen? Dan zijn persoonlijke schulden van u, of u deze nu voor of tijdens het samenwonen bent aangegaan. Gezamenlijke schulden die u samen bent aangegaan zijn en blijven gezamenlijk.
Dit alles geldt tenzij u een samenlevingsovereenkomst bent aangegaan en daarin afspraken hebt gemaakt over bezittingen en schulden.
Voorlopige voorziening voor schulden bij een scheiding
Lukt het u en uw ex-partner niet om schulden en bezittingen in goed overleg te verdelen? En bieden wetgeving en/of huwelijkse voorwaarden ook geen uitkomst? Dan kunt u een voorlopige voorziening aanvragen. De rechter neemt dan een voorlopige beslissing over de boedelverdeling. De rechter kan zich via de voorlopige voorziening ook uitspreken over bijvoorbeeld:
- Het huis en wie er blijft wonen;
- Kinderalimentatie;
- De zorg voor uw kinderen;
- De boedelverdeling;
- Partneralimentatie.
Een scheiding en een hypotheekschuld
Bent u in het bezit van een koophuis? Dan moet u voor de hypotheekschuld bij een scheiding ook een oplossing zoeken. In de meeste gevallen lossen mensen de hypotheekschuld af na verkoop van het huis. Het is wel belangrijk dat de verkoop voldoende oplevert. Als de waarde van uw huis minder is dan de resterende hypotheekschuld, blijft er een restschuld over. Daar moet u dan een oplossing voor zoeken.
Meer over een koophuis bij scheiding
Restschuld bij een hypotheek
Als u uw huis verkoopt met een verlies na uw scheiding, zit u met een restschuld. Erg vervelend. Verkopen met een verlies, wil zeggen dat u uw huis voor een lager bedrag kunt verkopen, dan waarvoor u het kocht. Dat betekent waarschijnlijk ook dat er een deel van uw hypotheek overblijft. Dit is wat er bedoeld wordt met een restschuld of verkoopverlies. Uw huis staat dan ‘onder water’.
De verdeling van de restschuld van de hypotheek bij een scheiding is afhankelijk van de voorwaarden waaronder u getrouwd bent. Als u het huis samen kocht, is het sowieso gezamenlijk bezit. De restschuld wordt dan onder beide ex-partners verdeeld.
Kocht één van de partners het huis voor u trouwde? Dan zijn er verschillende scenario’s:
- Als u getrouwd was in gemeenschap van goederen word de restschuld verdeeld over beide ex-partners.
- Als u getrouwd was in beperkte gemeenschap van goederen is het huis eigendom van degene die het kocht. De eventuele restschuld dus ook.
- Trouwde u onder uw eigen huwelijkse voorwaarden? Dan bepaalde u destijds zelf wat er met bezittingen en schulden gebeurt bij een scheiding.
Hoe de verdeling van de restschuld bij een scheiding ook is, het is een erg vervelende situatie. Mogelijk is de restschuldfinanciering van RegioBank een uitkomst. Dat is een lening waarmee u het restbedrag kunt financieren. De restschuldfinanciering is ook verkrijgbaar als u nog geen lopende hypotheek bij RegioBank heeft. Raadpleeg uw Zelfstandig Adviseur over de mogelijkheden.
Meer over restschuldfinanciering van RegioBank
Schulden door de scheiding zelf
Naast de schulden die u of uw ex-partner mogelijk al had, kunnen er ook schulden ontstaan door uw scheiding zelf. Zeker een scheiding die gepaard gaat met conflict brengt veel kosten met zich mee. Denk aan de kosten van een advocaat of mediator. Of een eventuele rechtszaak en de griffiekosten.
Kosten die u maakt door de scheiding vóórdat u officieel gescheiden bent, vallen onder uw gezamenlijke huishouden. Daarmee worden deze kosten ook verdeeld volgens de voorwaarden waaronder u getrouwd of partners was.
Meer informatie over de kosten van scheiden
Ex-partner maakt schulden na scheiding
Het komt soms voor dat één van de ex-partners na de scheiding nog schulden maakt. Uiteraard is de andere ex daar niet voor verantwoordelijk. Bent u bang dat uw ex schulden maakt na de scheiding? Op het moment dat u besluit uit elkaar te gaan bent u nog niet gescheiden. Er staat u nog een traject te wachten.
Eerst verdeelt u met uw ex-partner de bezittingen en schulden. Dit doet u in overleg of via een mediator of advocaat. De bezittingen en schulden worden verdeeld volgens de geldende regels, vastgelegde huwelijksvoorwaarden of op basis van uw onderhandelingen met uw ex. Pas als de verdeling duidelijk is én vastgelegd in de echtscheidingsconvenant, bent u gescheiden.
Schulden die uw ex na het tekenen van de echtscheidingsconvenant maakt, zijn voor hem of haar zelf.
Levensverzekering of lijfrenteverzekering bij een scheiding
Had u samen een lijfrenteverzekering of levensverzekering? Dan kunt u deze splitsen. De verzekeraar deelt de opgebouwde waarde en het premiebedrag door twee. U kunt uw deel dan afkopen (uit laten keren) of uw verzekering door laten lopen.
Als u gaat scheiden met schulden, kan het verstandig zijn om af te kopen, oftewel uit te laten keren. U kunt de overige schulden dan deels met dit bedrag afbetalen.
We raden u aan hier goed over na te denken. Er zijn financiële risico’s. Zo kunt u een levensverzekering niet altijd afkopen. Bijvoorbeeld als deze gekoppeld is aan een ander financieel product. En houdt u bij het afkopen van een lijfrenteverzekering er rekening mee dat u mogelijk revisierente aan de Belastingdienst moet betalen.
Beslis hier niet te snel over. Dit type producten is complex en het kan zijn dat u de verkeerde beslissing maakt. U kunt zich hierover laten adviseren door uw Zelfstandig Adviseur. Mogelijk betaal u hiervoor wel advieskosten.
Overige schulden
Huis en hypotheek zijn vaak de boosdoener als het gaat om scheiden met schulden. Maar het kan ook zijn dat één van de ex-partners al andere schulden had. Uit een onderneming, bijvoorbeeld. Of u (of uw ex-partner) had al een studieschuld voor uw huwelijk en u gaat scheiden.
Voor alle soorten schulden geldt in principe hetzelfde. Als één van de partners zelf hoofdelijk aansprakelijk is voor een schuld, gaat het om de voorwaarden waaronder u getrouwd was. Die voorwaarden bepalen hoe de schulden en bezittingen worden verdeeld.
