Balans opstellen
Om overzicht te houden over je bezittingen, schulden en je eigen vermogen, is het belangrijk om regelmatig een balans op te stellen. De balans is onderdeel van de jaarrekening. Wij vertellen je wat een balans is, hoe je deze opstelt en hoe je tot het balanstotaal komt.
Wat is een balans?
Een balans is een overzicht van het eigen vermogen, vreemd vermogen (schulden) en de bezittingen van een bedrijf verdeeld over 2 kolommen. Aan de linkerkant (de debetkant) van de balans staan de activa, oftewel de bezittingen. De rechterkant (de creditkant) van de balans bestaat uit de passiva, oftewel de schulden en het eigen vermogen. Die 2 kanten moeten met elkaar in evenwicht zijn voor een balanstotaal.
Balansposten: wat staat er op een balans?
Een balans is altijd een momentopname, daarom moet de datum ook altijd op de balans staan. De activa en passiva op een balans bestaan uit een aantal vaste onderdelen.
| Activa / debet | Passiva / credit |
|---|---|
| Vaste activa | Eigen vermogen |
| Vlottende activa | Vreemd vermogen lang |
| Liquide middelen | Vreemd vermogen kort |
Activa op een balans: vast activa, vlottende activa en liquide middelen
Aan de linkerkant van de balans staan alle activa oftewel de bezittingen. De activa bestaan uit je vaste activa, vlottende activa en liquide middelen. Liquide middelen vallen als post onder de vlottende activa, maar worden meestal los opgenomen.
- Vaste activa: investeringen zoals gebouwen, machines, transportmiddelen en je inventaris. Deze kapitaalgoederen gaan langer dan 1 productieproces mee.
- Vlottende activa: middelen die je binnen 1 jaar of 1 productieproces verbruikt, zoals voorraad, debiteurenrekeningen of btw die je nog terugkrijgt.
- Liquide middelen: het saldo van je bankrekening en je kasgeld.
Passiva op een balans: eigen vermogen en vreemd vermogen
Op de rechterkant van de balans staan alle passiva oftewel het eigen vermogen en het vreemd vermogen (schulden). De passiva bestaan uit je eigen vermogen, lang vreemd vermogen en kort vreemd vermogen.
- Eigen vermogen: het eigen geld dat je in je bedrijf investeert. Het eigen vermogen van een onderneming wordt berekend door de schulden van de activa (bezittingen) af te trekken.
- Vreemd vermogen lang: langlopende schulden zoals een hypotheek op je bedrijfspand.
- Vreemd vermogen kort: kortlopende schulden die je binnen 1 jaar moet betalen zoals openstaande rekeningen bij leveranciers.
Het balanstotaal
Als je de totale activa en de totale passiva optelt, moet je aan beide kanten hetzelfde balanstotaal hebben. Het bedrag aan beide kanten van de balans is altijd gelijk. Je bezittingen moeten dus in evenwicht zijn met je eigen vermogen en schulden voor een juist balanstotaal.
Stappenplan voor een juist balanstotaal
Zet al je bezittingen en schulden onder elkaar.
Bereken je eigen vermogen door je schulden van je bezittingen af te trekken.
Vul je eigen vermogen in op de balans om de balans kloppend te maken.
Balans voorbeeld
In onderstaand voorbeeld van een balans is te zien hoe de activa en passiva aan beide kanten gelijk zijn.
| Debet (activa) | Credit (passiva) | ||
|---|---|---|---|
| Vaste activa | Eigen vermogen | € 100.000 | |
| - Bedrijfspand | € 100.000 | Vreemd vermogen lang | |
| - Inventaris | € 20.000 | - Bedrijfshypotheek | € 80.000 |
| Vlottende activa | Vreemd vermogen kort | ||
| - Voorraad | € 40.000 | - Crediteuren | € 30.000 |
| - Debiteuren | € 9.000 | - Rekening-courant Krediet | € 10.000 |
| Liquide middelen | |||
| - Bank | € 50.000 | ||
| - Kasgeld | € 1.000 | ||
| TOTAAL | € 220.000 | TOTAAL | € 220.000 |
Balansmutatie
Als je een nieuwe machine aanschaft, voorraad verkoopt of een (deel van) je schuld aflost, verandert de balans. Die verandering wordt ook wel een balansmutatie genoemd. Omdat er vaak wat verandert in je bezittingen en vermogen, hoef je niet steeds een nieuwe balans op te maken.
Het is belangrijk dat ook de balansmutaties met elkaar in evenwicht zijn. Investeer je bijvoorbeeld in een nieuwe machine van € 10.000, dan tel je bij je inventaris € 10.000 op en haal je van je eigen vermogen € 10.000, af. Zo blijft de balans aan beide kanten gelijk.
De beginbalans
Een balans is een momentopname. Daarom stel je vaak aan het begin en aan het einde van een bepaalde periode, meestal een maand, een balans op. De balans die je aan het begin van een periode opstelt, heet de beginbalans of openingsbalans. Hierop vermeld je alle cijfers van het begin van de periode.
De eindbalans
Gedurende de maand verandert je voorraad, betaal je rekeningen en doe je misschien wel meerdere investeringen waardoor je balans verandert. Daarom stel je aan het eind van de periode ook een eindbalans op. Je kunt dan de beginbalans en eindbalans met elkaar vergelijken, zodat je duidelijk het verschil ziet en je jouw bedrijfsvoering voor de komende periode daarop kunt aanpassen.
Eenvoudig kengetallen berekenen
Met een balans kun je relatief eenvoudig bepaalde kengetallen berekenen die voor je onderneming relevant zijn, zoals liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit.
Het verschil tussen een balans en een resultatenrekening
Naast een balans maak je voor je onderneming vaak ook een resultatenrekening op. Een balans is een momentopname en geeft de verhouding van je bezittingen en schulden weer. Een resultatenrekening maak je vaak aan het einde van het jaar op waarbij je de inkomsten afzet tegen de gemaakte kosten.
Je adviseur helpt je graag
Onze zelfstandig adviseurs zijn vaak zelf ook ondernemer en weten wat er speelt in de buurt. Een fijne gesprekspartner dus om je ondernemersdromen en zorgen mee te bespreken. Kom dus vooral langs om kennis te maken en te zien hoe zij je kunnen helpen om je bedrijf te laten groeien.
Maak vrijblijvend een afspraak Vind een adviseur bij jou in de buurt