De kranten staan de laatste tijd vol over de ontwikkeling van rentes. De hypotheekrentes stijgen snel, de Europese Centrale Bank (ECB) gaat voor het eerst in 11 jaar de rente verhogen. En we zien de eerste tekenen, dat negatieve rentes op spaarrekeningen kunnen verdwijnen. Wat is nu het verschil tussen al die rentes en welke effecten heeft dat op de hypotheekrente en spaarrente?
Verschil in rentes
Op de financiële markten is de ene rente de andere niet. Je kunt verschillende benamingen voor rentes voorbij zien komen. Termen die je veel leest in de krant zijn de ECB depositorente, Euribor rentes en kapitaalmarktrentes. Het belangrijkste verschil tussen deze verschillende rentes is de looptijd van de rente. De ECB depositorente is een dagelijkse rente. De Euribor rentes hebben looptijden tussen de 1 en 12 maanden. En de kapitaalmarktrentes zijn rentes van 2 jaar en langer.
Wat is er afgelopen tijd gebeurd met de rentes?
De afgelopen jaren lagen de verschillende rentes op historisch lage niveaus. De korte rentes zijn zelfs al langere tijd negatief. De grootste oorzaak hiervan is het beleid van de ECB. De ECB streeft naar een inflatie van 2%, maar de afgelopen jaren lag de inflatie ruim onder de 2%. In een poging de inflatie aan te wakkeren, heeft de ECB de rente door de jaren heen verlaagd. De afgelopen maanden is de inflatie fors toegenomen, tot juist weer ver boven de 2%. Wanneer de inflatie te lang boven de 2% ligt, grijpt de ECB in. En maakt ze een draai in haar beleid om te proberen de inflatie weer tot 2% terug te brengen. Dit doet de ECB door de ECB rente te verhogen. De ECB verhoogt de rentes pas wanneer ze zeker weet dat de inflatie structureel, voor langere tijd te hoog ligt.
De kapitaalmarktrentes worden bepaald op dagbasis, door vraag en aanbod. Bij de eerste tekenen van inflatie anticiperen de handelaren in kapitaalmarktrentes op een stijgende rente, waardoor de kapitaalmarktrentes als eerste stijgen. Dit is wat we nu ook zien. De langere kapitaalmarktrentes zijn de afgelopen periode fors gestegen, terwijl de ECB onlangs heeft aangekondigd de (korte) rente vanaf juli te gaan verhogen.
Waarom is de hypotheekrente zo snel gestegen?
De meest populaire rentevaste looptijden bij hypotheken zijn de langere rentes, 10 en 20 jaar rentevast. De prijs van hypotheken is van meerdere factoren afhankelijk zoals vraag en aanbod, concurrentie, maar ook door de kostprijs van de kapitaalmarktrentes. Doordat de kapitaalmarktrentes de afgelopen tijd snel stijgen, stijgen ook de hypotheekrentes.
Waarom is de spaarrente nog steeds zo laag?
In tegenstelling tot de hypotheekrente is de spaarrente geen lange, maar een kortere rente. Omdat de kortere rentes nog niet zijn gestegen, is ook de spaarrente nog niet gestegen. Net als bij hypotheken spelen naast de rentes ook meerdere factoren mee in de prijs. Ook voor spaarrentes geldt dat vraag en aanbod van belang is. Als er veel vraag is naar hypotheken dan heeft een bank meer spaargeld nodig om deze te financieren. Op het moment is het zo dat er veel meer aanbod van spaargeld in de markt is, dan er vraag is naar hypotheken.
Wat is de verwachting voor de rente voor de komende tijd?
Het is erg lastig, eigenlijk zelfs onmogelijk om het toekomstige verloop van de rente te voorspellen. In de rentecurve is de gemiddelde verwachting van alle handelaren in de markt verwerkt. Daaruit kun je opmaken dat ‘de markt’ verwacht dat de rente nog iets zal doorstijgen. Het punt is dat hierin alleen alle informatie tot nu toe zit verwerkt. Nieuwe informatie zoals bijvoorbeeld ontwikkelingen in het conflict in Oekraïne, een nieuwe recessie of onverwachte ontwikkelingen in de inflatie, kunnen impact hebben op het verloop van de rente. Het is daarom nu niet mogelijk om met zekerheid te zeggen dat de rentes blijven stijgen, dalen, of gelijk blijven.
