Samenlevingsvormen
Welke samenlevingsvormen zijn er?
Samenlevingscontract
Geregistreerd partnerschap
Trouwen
Niets regelen
Bij sommige samenlevingsvormen is een aantal zaken automatisch juridisch vastgelegd, maar bij andere niet. Kies de vorm die het best bij u past.
Wat is een samenlevingscontract?
Hoe verdeelt u de lasten en wie krijgt wat, mocht u toch uit elkaar gaan? Die informatie staat in een samenlevingscontract. Wat er precies in staat, bepaalt u zelf. Maar als u zo’n contract afsluit, kan het handig zijn om er bijvoorbeeld in te zetten hoe u de kosten verdeelt van de huur of hypotheek, de vaste lasten en de boodschappen. En natuurlijk hoe u gezamenlijke bezittingen verdeelt als u en uw partner toch uit elkaar gaan.
Is dit contract vastgelegd bij een notaris? Dan wordt u automatisch fiscale partners. De kosten voor een samenlevingscontract beginnen gemiddeld vanaf € 400. Ook mag u zelf een contract opstellen zonder hierbij een notaris te betrekken. Daaraan zitten geen kosten verbonden.
Voordelen samenlevingscontract
- U en uw partner leggen de belangrijkste zaken vast op een manier die bij u past.
- Als u uit elkaar gaat hoeft u niet te scheiden.
Nadelen samenlevingscontract
- U bent niet automatisch elkaars erfgenaam. Vraag de notaris hoe u uw nalatenschap kunt regelen.
- U heeft niet automatisch recht op elkaars pensioen dat u en uw partner tijdens het samenwonen opbouwen.
- Een samenlevingscontract laten opstellen en afsluiten bij een notaris kost geld.
- Een kind erkennen en ouderlijk gezag is niet automatisch geregeld. De partner moet het kind erkennen en via de rechtbank het ouderlijk gezag aanvragen.
Wat is een geregistreerd partnerschap?
Geregistreerd partnerschap is een stapje verder dan een samenlevingscontract. Het geregistreerd partnerschap is in de wet geregeld. In de wet staan bijvoorbeeld de rechten en plichten die bij het partnerschap horen. Maar ook de voorwaarden, hoe u een geregistreerd partnerschap sluit of beëindigt.
Een geregistreerd partnerschap regelt u bij de gemeente. De kosten hiervoor verschillen per gemeente. In sommige gemeenten is dit op bepaalde dagen en tijden gratis.
Voordelen geregistreerd partnerschap
- U kunt zonder tussenkomst van de rechter uit elkaar als u geen minderjarige kinderen heeft.
- U bent automatisch erfgenaam van uw partner.
- U krijgt automatisch ouderlijk gezag over de kinderen die u samen krijgt of adopteert. Heeft u als man een geregistreerd partnerschap met een man? Dan beslist de rechter of u het ouderlijk gezag krijgt als u via een andere weg dan adoptie een kind krijgt.
- U kunt gemakkelijk overstappen naar een huwelijk.
Nadelen geregistreerd partnerschap
Een geregistreerd partnerschap wordt niet overal ter wereld erkend.
Trouwen
In aanwezigheid van al uw vrienden en familie elkaar het ja-woord geven: voor sommige mensen is dat het ideale plaatje. Als u trouwt, bent u automatisch juridisch aan elkaar verbonden. Ook het huwelijk is in de wet geregeld. Net als bij een geregistreerd partnerschap staan in de wet onder andere de rechten en plichten en de voorwaarden van een huwelijk.
De kosten om te trouwen hebben u en uw partner zelf in de hand. Dit kunt u zo duur maken als u zelf wilt. Op maandagochtend trouwt u vaak gratis. Maar willen jullie ook een bruiloft? Dan moet u vaak denken aan gemiddeld € 15.000.
Trouwen in gemeenschap van goederen of op huwelijkse (of partnerschaps)voorwaarden?
Als u voorafgaand aan het huwelijk niets met elkaar afsprak, dan trouwde u voorheen in gemeenschap van goederen. Per 1 januari 2018 geldt er een beperkte gemeenschap van goederen. Dit houdt in dat al uw persoonlijke bezittingen en schulden die u vóór het trouwen heeft, alleen van u blijven. Bezittingen en schulden die u na het trouwen krijgt, zijn van u samen. Daarnaast vallen ook erfenissen en schenkingen buiten de gemeenschap van goederen.
Wilt u dit niet? Dan kunt u afwijkende afspraken maken. Deze afspraken noemen we huwelijkse voorwaarden. De huwelijkse voorwaarden legt u vast bij een notaris.
Voordelen trouwen
- U bent automatisch erfgenaam van uw partner.
- U krijgt automatisch ouderlijk gezag over de kinderen die u samen krijgt of adopteert. Bent u als man met een man getrouwd, dan beslist de rechter of u het ouderlijk gezag krijgt, tenzij u samen een kind adopteert.
- Het huwelijk tussen een man en vrouw wordt wereldwijd herkent.
Nadelen trouwen
- Als u wilt scheiden, moet u naar de rechter. Dit brengt papierwerk met zich mee en ook kosten als u een advocaat of mediator inschakelt.
- Als u naast trouwen een bruiloft wilt, dan kost dit geld.
Niets regelen (samenwonen zonder samenlevingscontract)
Een andere keuze is niets regelen. U staat dan op hetzelfde adres ingeschreven als uw partner, maar er is niets officieel vastgelegd. Als u een gezamenlijke huishouding voert, kan dit wel gevolgen hebben. Bijvoorbeeld voor de hoogte van eventuele toeslagen of uitkeringen. Overigens kunt u onder bepaalde voorwaarden wel fiscale partners zijn. Hierover vindt u meer informatie op de website van de Belastingdienst.
Voor- en nadelen niets regelen
Heeft u niets geregeld, dan hoeft u minder te regelen als u gaat samenwonen of uit elkaar gaat. Dit kan voordelig zijn, maar ook een nadeel. U heeft immers ook geen afspraken waarop u kunt terugvallen.
Het verschil tussen trouwen en geregistreerd partnerschap
Juridisch zijn er enkele verschillen tussen het geregistreerd partnerschap en trouwen. Bij trouwen geeft u elkaar het ‘ja-woord’. Bij een geregistreerd partnerschap is dit niet verplicht. Ook als u uit elkaar gaat, is er een verschil. Bent u getrouwd? Dan moet u naar de rechter als u uit elkaar gaat. Ook kunt u scheiden van tafel en bed. Dit betekent dat u wel uit elkaar gaat, maar volgens de wet nog steeds getrouwd bent. Met een geregistreerd partnerschap kunt u zonder tussenkomst van een rechter uit elkaar. Tenzij u minderjarige kinderen heeft. Dan moet u alsnog naar de rechter.
Een huwelijk wordt in beginsel overal in de wereld erkend. Dit geldt niet voor een geregistreerd partnerschap.
Het verschil tussen een samenlevingscontract en trouwen of geregistreerd partnerschap
Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap? Dan heeft u automatisch een aantal wettelijke rechten en plichten ten opzichte van uw partner. Voorbeelden hiervan zijn onderhoudsplicht en erfrecht. Met een samenlevingscontract kunt u deze rechten en plichten wel wel vastleggen in het contract
Als u trouwt of geregistreerd partner wordt, krijgt u automatisch samen het ouderlijk gezag over de kinderen die u samen krijgt. Bij een samenlevingscontract krijgt alleen de moeder die bevalt het ouderlijk gezag. De partner moet het kind eerst erkennen. Vervolgens kunnen beide ouders het gezamenlijke ouderlijk gezag laten registeren.
Wanneer bent u fiscaal partner?
Fiscaal partners kunnen samen hun aangifte voor de inkomstenbelasting doen. Dit kan invloed hebben op hoeveel u betaalt of ontvangt. Lees meer over de gevolgen samenwonen voor uw belastingen en toeslagen.
Welke samenlevingsvorm past het best bij u?
Twijfelt u over welke samenlevingsvorm het best bij uw situatie past? Een notaris kan u hierover adviseren.
Meer informatie over
Kosten verdelen bij samenwonen