Testament opstellen en uw nalatenschap regelen
Op deze pagina:
Hoe stelt u een testament op?
Wanneer stelt u een testament op?
De kosten van het opstellen van een testament
Wat staat er in een testament?
Wie zijn de erfgenamen zonder testament?
Kind onterven via testament
Een testament maken voor een alleenstaande
Hoe stelt u een testament op?
Een testament opstellen doet u samen met uw notaris. U kunt deze zelf kiezen. Er zijn veel notarissen die deze dienst aanbieden, tegen uiteenlopende tarieven. De notaris stelt vragen en bespreekt wat u wilt regelen. Met uw antwoorden kan hij een voorstel doen. Een notaris adviseert u ook over de gevolgen van uw keuzes.
Wanneer stelt u een testament op?
Op welk moment is het verstandig om een testament te regelen? Veel mensen doen dit pas als ze ouder zijn. Maar er zijn goede redenen om dit eerder te doen. Of om uw bestaande testament te wijzigen. Doe dit als u:
- gaat samenwonen;
- trouwt of uw partnerschap registreert;
- kinderen krijgt of heeft;
- kleinkinderen krijgt of heeft;
- gaat scheiden of gescheiden bent;
- hertrouwt;
- gaat ondernemen;
- wilt dat uw erfgenamen kunnen besparen op erfbelasting.
De kosten van het opstellen van een testament
Wat kost het opstellen van een testament precies? U schakelt hiervoor een notaris in. Notarissen die deze dienst aanbieden, doen dat voor uiteenlopende tarieven. Een testament opstellen kost veel tijd en daarom ook geld. Houd in ieder geval rekening met een bedrag van € 200 tot € 800.
De prijs van de notaris is een belangrijke factor voor uw keuze. Dat is begrijpelijk. Houd echter ook rekening met service en kwaliteit. Beslissingen over uw testament kunnen in de toekomst veel geld kosten of juist opleveren. Ook voor notarissen zijn er tegenwoordig vergelijkingssites.
Overweeg ook de reisafstand tot het notariskantoor. De kans is aanwezig dat u meerdere keren naar het kantoor gaat. Handig als het een beetje in de buurt is.
Zelf een testament maken?
Het is in Nederland niet mogelijk om geheel zelfstandig een testament te maken. Het zogeheten onderhandse testament is wel een mogelijkheid. Dit kunt u zelf opstellen. Daarna brengt u het bij een notaris in bewaring. Daar zijn ook kosten aan verbonden. U bespaart daarmee enkele honderden euro’s. Het opstellen van een testament kijkt heel nauw. Daarom raden wij u alleen aan zelf een testament te maken, als u verstand van zaken heeft.
Codicil
Het codicil is een document waarmee u voor bepaalde voorwerpen vastlegt wie het erft. Dit is handig als u geen testament wilt opstellen. In het codicil legt u vooral uw voorkeuren voor uw uitvaart vast. Voor bepaalde specifieke delen van uw erfenis kunt u dit document dus ook gebruiken. Dit kan alleen voor voorwerpen uit uw inboedel.
Digitaal testament opstellen
Tegenwoordig kunt zelf ook een digitaal testament opstellen. U vult dan online uw voorkeuren in en een notaris stelt het daadwerkelijke testament op. U hoeft dan alleen nog te ondertekenen.
Ook een digitaal testament opstellen kost geld. U bespaart wel enkele honderden euro’s, maar loopt hiermee mogelijk wel relevant advies mis. Advies over bijvoorbeeld erfbelasting, waardoor u en uw erfgenamen juist geld besparen. Als uw nalatenschap ingewikkeld is, kunt u het beste een notaris inschakelen.
Wat staat er in een testament?
Wat staat er allemaal in een rechtsgeldig testament? Om u te helpen, maakten we een checklist testament. Hieronder vindt u alle onderdelen die het document moet bevatten.
De erfgenamen
Dit is waarschijnlijk het eerste waar u aan denkt: uw erfgenamen. Als u geen testament heeft, bepaalt de Nederlandse wet wie uw erfgenamen zijn. Dat zijn uw familieleden. Mogelijk wilt u zelf bepalen wie de erfgenamen zijn. U kunt in het testament zelf aanwijzen wie er erft, en wie niet. Zo kunt u ook personen uitsluiten van de erfenis, die volgens het geldende erfrecht wel erfgenaam zouden zijn.
De uitzondering hierop zijn kinderen als wettelijke erfgenaam. U kunt hen wel uitsluiten, maar niet volledig. Zij hebben in ieder geval recht op een zogeheten ‘legitieme portie’. Dat is de helft van het deel dat zij zouden erven volgens het in Nederland geldende erfrecht.
Wie erft wat?
Ook de verdeling van uw erfenis legt u vast. U kunt voor elke erfgenaam bepalen welk deel deze ontvangt. De uitzondering daarop is de hierboven genoemde legitieme portie. Uw kinderen hebben daar altijd recht op. Buiten dat kunt u dus uw kinderen of andere familieleden als erfgenaam aanwijzen. Maar ook goede doelen of andere organisaties. Aan elk van de erfgenamen kunt u specifieke onderdelen van uw nalatenschap toewijzen.
Legaat
Een legaat is een bepaling waarmee u een erfstuk of geldbedrag aan een erfgenaam toewijst. Die persoon of instantie is de legataris. Vaak wordt een legaat vrij van recht toegewezen. Bij een legaat vrij van recht wordt de erfbelasting over dat deel betaalt uit de gehele erfenis.
Met een legaat vrij van recht kunt u het nettobedrag bepalen dat een erfgenaam ontvangt. Of u wijst een kostbaar erfstuk aan iemand toe. Deze erfgenaam hoeft dan geen erfbelasting over dat voorwerp te betalen.
De executeur
De executeur is de persoon die na uw overlijden alles rond het testament regelt. Dit kan een familielid of nabestaande zijn, of een onafhankelijk executeur. Bij het regelen van uw testament bepaalt u de executeur. Ook stelt u de bevoegdheden van deze persoon vast. De executeur kan u ook bij leven al begeleiden met uw wensen.
Bewindvoerder
U kunt ook een bewindvoerder vastleggen in uw testament. De bewindvoerder beheert het geërfde vermogen voor een erfgenaam. Dit kunt u doen voor kinderen of jongeren. Of voor erfgenamen die om andere redenen hulp nodig hebben bij het beheer van hun vermogen. Tot wanneer de bewindvoerder dit doet legt u ook vast in het testament.
Uitsluitingsclausule
Soms bevat een testament ook een uitsluitingsclausule. Deze clausule bepaalt dat de nalatenschap geen onderdeel is het huwelijk in gemeenschap van goederen van een erfgenaam. Kort samengevat sluit u hiermee schoonfamilie uit van de erfenis. Uw erfgenaam behoudt zelf het geërfde vermogen als het huwelijk eindigt. De uitsluitingsclausule wordt meestal standaard in een testament meegenomen.
Wie zijn de erfgenamen zonder testament?
Als u ervoor kiest om geen testament te regelen, geldt bij overlijden het Nederlandse erfrecht. Het erfrecht bepaalt dat er vier groepen erfgenamen zijn:
- Uw echtgenoot of partner en uw eigen kinderen. Zijn zij niet meer in leven? Dan uw kleinkinderen.
- Ouders, broers en zussen. Zijn zij niet meer in leven? Dan de kinderen van uw broers en zussen.
- Grootouders.
- Overgrootouders.
Met uw codicil kunt u dus wel een erfstuk aan een erfgenaam toewijzen. Dat is alleen mogelijk met voorwerpen uit uw inboedel.
Testament wijzigen
Heeft u ooit een testament laten opmaken, maar is dat lang geleden? Er kan veel veranderen. Misschien heeft u kinderen gekregen. Bent u gescheiden. Of is er veel veranderd aan uw financiële situatie. Overweeg dan om uw testament te wijzigen.
Ook het wijzigen doet u bij een notaris. U kunt een nieuw testament laten maken, maar ook het huidige aanvullen. Uw notaris adviseert u hierover.
Aanvullend testament
U kunt ook kiezen voor een aanvullend testament. U voegt dan een hoofdstuk toe waarin nieuwe bepalingen staan. Bijvoorbeeld een nieuwe erfgenaam of uitbreiding van de bevoegdheden van de executeur.
Kosten testament wijzigen
Voor de kosten om uw testament te wijzigen geldt hetzelfde als voor het opstellen: veel hangt af van de notaris die u kiest. Zoek een notaris in de buurt. En bedenk hoe belangrijk service en advies voor u zijn. Houd rekening met een bedrag van minimaal enkele honderden euro’s.
Kind onterven via testament
Heeft u een verstoorde relatie met een erfgenaam? Het is bijvoorbeeld mogelijk om een kind te onterven via uw testament. Als u geen testament heeft, is het kind volgens het erfrecht erfgenaam. In uw testament legt u vast wie er wel en geen erfgenaam zijn. Als uw kind ook kinderen heeft, erven zij in plaats van hun ouder. U kunt ook uw kleinkinderen onterven als u dat zwart op wit zet.
Legitieme portie
Een erflater kan zijn of haar kinderen niet helemaal onterven. In tegenstelling tot andere erfgenamen hebben kinderen namelijk recht op een deel van de nalatenschap. Dit deel noemt men de legitieme portie. De legitieme portie moet een geldbedrag zijn (en dus geen erfstuk), ter waarde van de helft van het erfdeel dat uw kind volgens het wettelijk erfrecht zou ontvangen. Kinderen moeten hun legitieme portie binnen vijf jaar na het overlijden van hun ouder opvragen.
Meer over de regels rondom onterven en de legitieme portie leest u op erfwijzer.nl/legitieme-portie. Daar vindt u ook enkele handige voorbeelden.
Een testament maken voor een alleenstaande
Bent u alleenstaande en heeft u geen kinderen? Ook dan geldt na uw overlijden het wettelijke erfrecht. Uw wettelijke erfgenamen erven. Als u dit wilt voorkomen, moet u een testament laten maken voor u als alleenstaande. U kunt dit bijvoorbeeld doen als u:
- Iemand wil aanwijzen voor het regelwerk na uw overlijden;
- Geen of slecht contact met uw familie heeft;
- Een deel van de erfenis nalaten aan een goed doel wilt nalaten;
- Erfgenamen gunstiger wilt laten erven;
- Familieleden als erfgenaam wil beschermen als zij scheiden na uw overlijden.
Terug naar het pagina-overzicht